The Irish Traditional Music Archive (ITMA) is committed to providing free, universal access to the rich cultural tradition of Irish music, song and dance. If you’re able, we’d love for you to consider a donation. Any level of support will help us preserve and grow this tradition for future generations.
Ennis noted ‘the singing of Colm Ó L[ochlainn]’ which may refer to the air of the song. He also noted that Seán Ó Gaora got the song from Pádraig de Búrca a brother of the storyteller Éamon de Búrca. Pádraig had died, aged 51, eight years before Ennis collected the song from Seán. It is likely that Pádraig got the song in An Aird Mhóir.
It is a lovesong in which the man is distraught at the fact that his darling is married to another man.
[From NFC 1280: 102-104]
Dómhnall Ó Dála’ (guth Choilm Ó L)
Ar a’ mbaile seo tá’n chúilfhionn sí’n buinneán í ‘s úire
‘Sí amh(f)arc mo shúl í le go dtug mé dhi grádh
‘Sí mo shearc, ‘sí mo ruain í, ‘sí m’óinsín a’ guil ‘un suain í
Nach b’í’n Samhradh ‘sa bhfuacht í ‘dir Nodlaic is Cáisc.
Ar maidin Dé Dóna’ ‘s mo chúl leis a’ scónnsa
Cé d’fheicfinn guil tharam ach stóirín mo chroidhe
Ná’r dhearc mé ar a bróga is shil mo shúil deóra
Gur bhain mé dhá phóg dhi, ‘s gur thóg sí mo chroidhe.
Tráthnóna lae fóvair ‘s mé siúl thrí na móinte
Cé chasfai sa ród liom ach stóirín mo chroí
Na’r mheáll mise liúm í nó go dteidhinn (dteighinn) ‘mach sa drúcht léi,
‘Sé duairt sí “Leig liom; nó’n ar meisce tá tú?”
Gá mbeadh a’amsa páiste ‘n-aois mo bhlian nó trí ráithe
Cé bhfuighinn-se féin father go mo leannabán fhéin
‘S mise Dónall Ó Dála ‘s ná ceil ar fheara Fáil é
‘S go bhfuighidh tú ‘Sliabh bán mé ‘lár chonndae Mhuigheó.
An Cearlabhán caoch thú nó’r cháill tú do léargus,
T’e nach n-aithnigheann tú féin mé a stóirín mo chroí
As Cúndae’n Domhain Thiar mé ó’n taobh ó thua(dh) g’Éirinn
‘S gur tháinic mé goit’ fhéachaint ar a’ mail-car asb’ fhearr.
Leitir ó do mháithrín faoi rún ag mo father
Go rai’ mé faoi’n tráigh mhór leat, ‘ógánaí(gh) óg
Gówil, sin agus do phárdún, agus spré mhaith lé fáil a’ad
Bean deas mar bháire agus dhá mhíle púnt.
Thóigfinn-se ‘n áilleán, bar í-mhaith liom le fáil í
Bean deas már bháire agus dhá mhíle púnt
Marach go bhfuil mé meállta le tuille’s trí ráithe
Le ingheain chiúin Dála as Cúndae Mhuigheó.
Imi’ gus éalui’ má’s é do roghain fhéin é
Ní taobh leat ‘tá Éirinn ‘s tá do mhalthrait le fáil
‘Mo sheasa’ ‘n mo léine nach bhfuighinn mo rogha céile
Nach n-iarrfadh punt spré liom ‘sní faltha atáim.
Lá breagh dhá ra’ mé góil(th)ar Mhainistir an Fhówair
Dhearc mé ar an fhaoileann (a) bhuail a’ saighead thrí mo lár
Gurb ‘é ‘cúílin trom gruaige bhí fighte ‘na dhualaí
Nach trua’ gan mé ‘s í n-uaigneas nó go scallanns a’ lá.
Maidin chiúin fóvair ‘s mé siúl thrí na móinte
Bhí an drúcht ar mo bhróga ‘s mo hata ‘n mo láimh
‘S mé ‘dearc’ ar a’ móinín ‘a mbíonns mo ghrá ‘gcónuí
‘Sí bheith póst’ ag fear eile ‘sa Dhia nach b’é’n feáll.
Ar Dhroichead Buidhe Luímrighe ‘seadh d’íoc mise’n féarach
‘S nach bhfuínn-se gan píghinn é mo dhóthain go binn
Leigheas sí mo chréachta ‘gus mhíll sí a tréartha
‘S tá mé tinn tréith-lag ó d’éag an láir bhán.
*Bard O’Carollan
John Geary
Ó dhritheár Éamoinn – Páraic a’ Búrc nach maireann – 51 nuair cailleadh 8 mbl. ó shoin. ‘San Áird Mhóir is dóíchí a fuair seisean é.