The Irish Traditional Music Archive (ITMA) is committed to providing free, universal access to the rich cultural tradition of Irish music, song and dance. If you’re able, we’d love for you to consider a donation. Any level of support will help us preserve and grow this tradition for future generations.
Bríd Bhán Ní Eochaidh
Ennis wrote that Máire [Ní Bheirn] gave him the song.
Bríd Bhán Ní Eochaidh lived in the middle of Rann na Cille to the left of the main road, in the southern part of Teileann and opposite the house in which Pádraig Eileann Ó Gallchóir is living [1940s] and she was as fine a woman as a man ever laid eyes on. A churlish schoolmaster came from Mín an Bhainne in the parish of Glenties, a remote mountainy place that grew only sedge and decayed mountain grass, when he met a beautiful woman and fell in love with her. It was said that she did not love him a great deal. Nonetheless, they married and he brought her home. When she saw where she was to remain, she became homesick and began to compose the song. The man composed the second verse and she responded in the final verse.
(Seán Ó hEochaidh [the folklore collector] gave me [Ennis] the background to the song.)
[from NFC 1281:113-114].
Note to music transcription:
On the music transcription, Ennis wrote, in Irish, that the song was sung in a slow, regular style. He also indicated that the second note of the second bar was slightly extended.
Bríd Bhán Ní Eochaidh (ó Mháire Ní Bheirn)
h-anann dom a’ sliaú
agus a’ baile ‘tá ‘mo dhéi’,
Is trua ‘Dhia nach bhfuil mé ríst ánn,
Unsa [Insa] teach mhór tá déanta ‘r thaoibh a’ róid
‘Smé bheith gan bó gan caíora
Ní bheinn in mur gclúid anois teacht an Dónaí
Bheaú a’ tAifreann do mo chomhair agus mo dhaoiní
‘S dá mba liom Éirinn anuas ó loch Éirne,
I dTeileann thiar a bheinn ‘mo chónaí.
A Bhríd bhán a ruain, glac misneach a bheas mór
Agus ná cluintear thusa ‘gcónaí ‘g éagcaoin
Níl éinní ar a’ dómhan a bhfaca tú le fós (feabhas)
Nach mbéi aghainn ‘san áit a bhfuil tú,
Caoirí go leór, eallach agus góbhair
Dá mbeaú againn go bhfuighinn-se féar daíobh
Ná’r ro-dheas ár ndóigh an tora ‘gus an gráin.
Agus an bradán ar an abhainn a’ léimní.
Tá na caoirí gan dóigh, an crupán ar na buaibh,
Tá ‘n galar ar na góbhair ‘sna h-altaibh,
‘Sa mhéad do mo bhrón, níl annseo ach móin,
‘S a’ chíb dhú ní maith a’ féar í.
An méad bradán agus éisc dár snáimh cuan Theileann ariaú
Tearait siad aniar faoin ghárraí
Ní thóirthinn thart mo shúil le tursa agus le cumhaí
Mar tháinig mé ina gclúid ghránna.
(Máire a thug an t-órán dom)
Bhí Bríd Bhán Ní Eochaidh seo ‘na cónaí i lár Bhaile Rann na Cille ar an taoibh chlé don bhealach mhór taoibh ó dheas do Theileann agus ós coinne an toighe a bhfuil Padraic Eileann Ó Gallchóir agus bhí sí ar bhean chomh breá agus leag fear súil ariaú orthaí. Tháinic bodach do mhaistear scoile anuas as Mín a’ Bhainne i bparráiste na nGleannta, áit chúil réasgamhail shléibhtiúil nach ró ann ach cíb agus fiontarnach agus nuair a casú air a’ cailín spéiriúil seo thuit sé ‘ngrá léithe gí go ndeir a’ seanachas nach ró mórán grá aicise dó. Mar sin fhéin pósú iad agus thug sé leis ‘na bhaile í. Nuair a chonnaic sí an áit ar fágú í bhuail a’ chumhaí í, agus as a’ chumhaí sin thoisí sí a’ cuma‘n óráin. Chum a’ fear a’ dara cearthú agus thug sí fhéin freagra ‘sa chearthú dheirionach.
(Seán Ó hEochaidh a thug an t-úghdar dom).
Nóta le hathscríobh an cheoil:
Rinne Ennis nóta ar an athscríobh gur luas ‘mall, rialta’ a bhí leis agus thug sé faoi ndeara freisin go mbaintear ‘síneadh beag’ as an dara nóta sa dara barra.
